پشت‌پرده استقبال ایرانی‌ها از دانشگاه‌های ترکیه؛ گفت‌وگو با سهند ناصری

با وجود افزایش نرخ ارز، مهاجرت تحصیلی به ترکیه همچنان ادامه دارد. در گفت‌وگو با سهند ناصری، مشاور تحصیل در ترکیه، جزئیات حضور ۲۵ هزار دانشجوی ایرانی، اعتبار دانشگاه‌ها و چالش‌های ارزشیابی مدارک را بخوانید.

به گزارش یمین نیوز به نقل از خبرنگار پرشین خودرو، تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور همواره یکی از دغدغه‌های مهم خانواده‌های ایرانی بوده است. در سال‌های اخیر، با وجود افزایش نرخ ارز، روند مهاجرت تحصیلی متوقف نشده و ترکیه به یکی از اصلی‌ترین مقاصد دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. نزدیکی جغرافیایی، کیفیت آموزشی مناسب و هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر نسبت به کشورهای اروپایی، از جمله دلایل این استقبال گسترده به شمار می‌رود.

در همین راستا و با توجه به افزایش بحث‌ها درباره ارزشیابی مدارک و بازگشت دانشجویان، گفت‌وگویی داشتیم با سهند ناصری، مشاور تحصیل در ترکیه و مدیر مؤسسه الای گلوبال استانبول، که در ادامه می‌خوانید.

توضیحاتی در خصوص دانشگاه‌های ترکیه بفرمایید.

سهند ناصری: ترکیه دارای نظام آموزش عالی گسترده‌ای است که شامل دانشگاه‌های دولتی و خصوصی می‌شود. بسیاری از دانشگاه‌های این کشور در سال‌های اخیر در رتبه‌بندی‌های معتبر بین‌المللی حضور فعالی داشته‌اند. کیفیت آموزشی در رشته‌هایی مانند مهندسی، علوم پایه، پزشکی و مدیریت، به‌ویژه در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، در سطح قابل قبولی قرار دارد.

ارائه برنامه‌های تحصیلی به زبان‌های ترکی و انگلیسی نیز باعث شده است دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان بین‌المللی جذابیت بیشتری داشته باشند.

آمار دانشجویان بین‌المللی در ترکیه چگونه است؟

سهند ناصری: بر اساس آخرین آمارهای رسمی، تا سال تحصیلی ۲۰۲۴–۲۰۲۵ حدود ۳۵۰ هزار دانشجوی بین‌المللی از بیش از ۲۰۰ کشور جهان در دانشگاه‌های ترکیه مشغول به تحصیل هستند. این آمار تمامی مقاطع تحصیلی از کارشناسی تا دکترا را شامل می‌شود.

نکته قابل توجه این است که از سال ۲۰۱۳ تاکنون، تعداد دانشجویان خارجی در ترکیه رشد بسیار چشمگیری داشته و طبق برنامه‌ریزی‌های رسمی، پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۵۰۰ هزار نفر برسد.

رشته‌های پرطرفدار در دانشگاه‌های ترکیه کدام‌اند؟

سهند ناصری: به‌طور کلی رشته‌های پزشکی، مهندسی، بازرگانی، مدیریت و فناوری اطلاعات جزو پرطرفدارترین رشته‌ها در دانشگاه‌های ترکیه هستند. این استقبال به دلیل بازار کار مناسب و اعتبار بین‌المللی مدارک این رشته‌هاست.

آمار حضور دانشجویان ایرانی در ترکیه در سال ۲۰۲۵ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سهند ناصری: طبق اعلام رسمی مقامات ایران، در حال حاضر بیش از ۲۵ هزار دانشجوی ایرانی در دانشگاه‌های ترکیه مشغول به تحصیل هستند. این آمار شامل تمامی مقاطع تحصیلی و رشته‌های مختلف می‌شود و نشان‌دهنده جایگاه ویژه ایرانی‌ها در میان دانشجویان بین‌المللی ترکیه است.

در خصوص رتبه‌بندی دانشگاه‌های ترکیه و ارزشیابی مدارک در ایران توضیح دهید.

سهند ناصری: دانشگاه‌های ترکیه در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی مانند QS و Times Higher Education (THE) حضور پررنگی دارند و برخی از آن‌ها در رشته‌های پزشکی، مهندسی و علوم پایه، جایگاه قابل قبولی کسب کرده‌اند.

در ایران، ارزشیابی مدارک تحصیلی خارج از کشور به‌صورت تفکیک‌شده انجام می‌شود؛ رشته‌های علوم پزشکی تحت نظر وزارت بهداشت و سایر رشته‌ها تحت نظارت وزارت علوم قرار دارند و فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید هر سال به‌روزرسانی می‌شود.

نظر شما درباره اظهارات مطرح‌شده در خصوص بازگرداندن دانشجویان چیست؟

سهند ناصری: افزایش هزینه‌های تحصیل در خارج از کشور، به‌ویژه در رشته‌های علوم پزشکی، فشار زیادی بر خانواده‌ها و منابع ارزی کشور وارد کرده است و این نگرانی قابل درک است. با این حال، بسیاری از دانشجویان با هدف ارتقای علمی و کسب تجربه بین‌المللی این مسیر را انتخاب می‌کنند.

از نگاه کارشناسی، راهکار مؤثر در شفاف‌سازی نظام ارزشیابی، تعیین مسیرهای مشخص برای انتقال یا بازگشت علمی دانشجویان و مدیریت هوشمندانه این روند نهفته است.

به‌عنوان سؤال پایانی، نقش مشاوران تحصیلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

سهند ناصری: بخش زیادی از مشکلات دانشجویان ناشی از اطلاعات نادرست و مشاوره‌های غیرتخصصی است. انتخاب دانشگاه یا رشته باید بر اساس اطلاعات رسمی و به‌روز انجام شود، نه تبلیغات.

برنامه‌ریزی مالی واقع‌بینانه و استفاده از مشاورانی که بر اساس مقررات رسمی YÖK ترکیه، اداره مهاجرت و نهادهای ارزشیابی ایران فعالیت می‌کنند، می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.

جمع‌بندی: تحصیل در ترکیه همچنان یکی از گزینه‌های قابل‌توجه برای دانشجویان ایرانی است؛ اما موفقیت در این مسیر نیازمند آگاهی، برنامه‌ریزی دقیق و انتخابی هوشمندانه است.