Logo of a company

جزئیات سند جدید تحول قوه قضاییه/فصل سوم سند تحول و تعالی قوه قضاییه/ نظام مدیریتی اجرای برنامه تحول در دستگاه قضایی

اقتصاد خرد,اقتصاد شهری,اقتصاد کلان,اقتصادی,دولت,سیاست,سیاسی,عناوین خبری,قضایی,مجلس | -

سند تحول و تعالی قضایی در چهار فصل از سوی رئیس قوه قضاییه ابلاغ شده است که در فصل سوم این سند به نظام مدیریتی اجرای این سند پرداخته شده است.

 – سند تحول و تعالی قضایی در چهار فصل از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه ابلاغ شده است. در فصل سوم این سند به برنامه ریزی، نظارت و ساماندهی دستگاه‌ها و سازمان ‌ها و نحوه مدیریت منابع انسانی، مالی و فیزیکی و نحوه تعامل با سایر قوه برای اجرای این سند پرداخته شده است. در این گزارش فصل سوم سند تحول و تعالی قوه قضاییه را می‌خوانید.

فصل سوم: نظام مدیریتی اجرای برنامه تحول

مبحث اول: برنامه ریزی، نظارت و سازماندهی

۱) تدوین برنامه‌های عملیاتی با مشارکت واحد‌های سازمانی ستادی و دادگستری استان‌ها با محوریت سند تحول و براساس فرامین ابلاغی مقام معظم رهبری در هفته قوه قضاییه، به صورت یکپارچه به منظور هم سوسازی برنامه‌های سطوح مختلف و پرهیز از تداخل کاری با رعایت ملاحظات زیر:

۲)  نظارت و ارزیابی وضعیت تحقق برنامه‌های سالانه واحد‌های سازمانی ستادی و دادگستری استان‌ها از طریق ایجاد «سامانه یکپارچه برنامه‌ریزی و نظارت قوه قضاییه» با تأکید بر موارد زیر:

۳) تنظیم توافق نامه بودجه برای برنامه‌های عملیاتی واحد‌های سازمانی ستادی و دادگستری استان‌ها در ابتدای هر سال (معاونت راهبردی، معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه، دادگستری استان‌ها – کوتاه مدت)

۴) ارتقای حکمرانی مبتنی بر داده در قوه قضاییه از طریق:

۵) جلوگیری از تخلفات آماری با تنظیم شاخص‌های کنترلی مکمل و با تأکید بر ساماندهی آمار شعب اجرای احکام، نرخ گردش، کسر موقت و عدم ارجاع پرونده‌ها در پایان دوره زمانی (معاونت راهبردی، مرکز آمار و فناوری اطلاعات، دادگستری استان‌ها – میان مدت)

۶) ایجاد «پایگاه داده تحلیلی راهبردی و نظارت هوشمند» به منظورارتقای نظام برنامه‌ریزی و نظارت هوشمند در همه واحد‌های سازمانی و تحلیل و استخراج الگو‌های شکل‌گیری جرایم و دعاوی و ایجاد دسترسی برای بخش‌های قوه قضاییه با استفاده از مرکز ملی داده‌های قوه قضاییه موضوع ماده (۶۵۱) قانون آیین دادرسی کیفری و جایگزینی سامانه‌های گزارش‌گیری عددی با سامانه‌های خود تحلیلگر، روند نما و تصمیم‌ یار (مرکز آمار و فناوری اطلاعات، معاونت راهبردی، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه – میان‌مدت) 

۷) فرآیندکاوی و پایش مدت زمان انجام فعالیت‌های مختلف در فرآیند دادرسی و بررسی دلایل عدول از زمان-سنجی و انجام فعالیت‌ها بیشتر از زمان میانگین کشوری به تفکیک شعب و حوزه‌های قضایی (معاونت راهبردی، مرکز آمار و فناوری اطلاعات – میان مدت)

۸) بررسی ساختار کلان قوه قضاییه و ارائه پیشنهاد اصلاحی به رئیس قوه قضاییه با رویکرد جامع‌نگری، چابک‌سازی، کاهش سطوح سلسله مراتبی، همسوسازی و هماهنگی میان سطوح مختلف سازمانی، حذف تداخل مأموریت‌ها و وظایف، تجمیع واحد‌های متجانس متناسب با اقتضائات اجرای سند تحول و ساماندهی ساختار‌هایی که به اقتضاء شرایط و زمان خاص ایجاد شده‌اند (معاونت راهبردی- میان مدت)

۹) ایجاد سازوکار لازم و اصلاح ساختار‌ها برای تمرکز دادن تمام امور دارای ماهیت قضایی در قوه قضاییه با اصلاح قوانین و مقررات مرتبط (معاونت حقوقی و امور مجلس – بلندمدت)

۱۰) ارزیابی و رتبه‌بندی واحد‌های ستادی قوه قضاییه و دادگستری استان‌ها در اجرای برنامه‌های ابلاغی و تقدیر سالانه از مدیران برتر (معاونت راهبردی، معاونت اول، حوزه ریاست، دادستانی کل کشور، دادسرای انتظامی قضات، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه، دادگستری استان ها- میان مدت)

۱۱) الزام به تهیه گزارش کاربینی و کارسنجی برای هرگونه اصلاح ساختار سازمانی (معاونت راهبردی، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه، دادگستری استان‌ها – کوتاه مدت)

۱۲) ایجاد کارگروه تعرفه‌گذاری خدمات قوه قضاییه به منظور بررسی جامع تعرفه‌های مربوط به خدمات حقوقی، ثبتی و پزشکی قانونی و ارائه پیشنهاد به رئیس قوه قضاییه برای تغییر سالیانه آن‌ها (معاونت راهبردی، حوزه ریاست، معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، وزارت دادگستری، مرکز آمار و فناوری اطلاعات، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سازمان پزشکی قانونی، مرکز حل اختلاف، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه- میان مدت)

مبحث دوم: منابع انسانی

۱) تضمین عزت و استقلال قاضی با تدوین، پیگیری ابلاغ و اجرای دستورالعمل صیانت از استقلال، شأن، عزت، منزلت و کرامت قضات مصوب رئیس قوه قضاییه با رعایت ملاحظات زیر:

۲) ارتقای نظام جذب و به‌کارگماری منابع انسانی قوه قضاییه به تفکیک مدیران، قضات و کارکنان و استقرار آن با رعایت ملاحظات زیر:

۳) افزایش ظرفیت جذب دانشجویان ورودی در رشته کارشناسی ارشد تربیت قاضی در دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری به ۱۰۰۰ نفر در سال با تأمین زیرساخت‌های لازم (دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری- میان-مدت)

۴) اصلاح و استانداردسازی فرآیند نقل و انتقال‌ها با:

۵) فراهم سازی زمینه ارتقای شغلی ویژه قضات زن در قوه قضاییه با تأکید بر بهره‌مندی حداکثری از ظرفیت آنان در فعالیت‌ها و مشاغل مرتبط با حوزه‌هایی نظیر خانواده، زنان، کودکان و امور حسبی (معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی- میان مدت)

۶) تدوین و اجرای نظام آموزش و توانمندسازی منابع انسانی به تفکیک مدیران، قضات و کارکنان قوه قضاییه با تأکید بر ایجاد انگیزه برای یادگیری و ارتقای عملکرد به‌جای ارائه صرف برنامه‌های آموزشی با استقرار نظام‌هایی ازجمله نظام جبران خدمات عملکرد محور و با رعایت ملاحظات زیر:

۷) طراحی و استقرار نظام انتصاب مدیران قوه قضاییه با رعایت ملاحظات زیر:

۸) طراحی و ایجاد الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی براساس مسئله شناسی فرهنگی قوه قضاییه از طریق اجرای برنامه‌های زیر:

۹) ارائه خدمات مربوط به سنجش و پایش سلامت جسم و روان کارکنان و خانواده‌های آنان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های تخصصی برون سازمانی (معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، دادگستری استانها-کوتاه‌مدت)

۱۰) اصلاح نظام جبران خدمات به‌منظور رعایت عدالت و کرامت منابع انسانی و ارتقای سلامت اداری با رعایت ملاحظات زیر:

۱۱) صیانت از منابع انسانی و ارتقای سلامت اداری قوه قضاییه با:

۱۲) افکارسنجی از قضات و کارکنان قوه قضاییه درباره عملکرد بخش‌ها و مدیران به‌صورت سالیانه و تحلیل و ارائه نتایج آن به مسئولان عالی قضایی (مرکز حفاظت و اطلاعات، معاونت راهبردی، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه- کوتاه‌مدت) 

مبحث سوم: منابع مالی و فیزیکی

۱) پیگیری به منظور تثبیت، تقویت و افزایش سالیانه سهم بودجه قوه قضاییه از بودجه عمومی کشور (معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، معاونت حقوقی و امور مجلس، وزارت دادگستری- میان مدت)

۲) بازنگری در نظام بودجه‌ریزی و مالی قوه قضاییه با استقرار نظام بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد، اجرای حسابداری تعهدی و اولویت‌دهی به تخصیص منابع مالی برای اجرای سند تحول و برنامه‌های ابلاغی (معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی – میان مدت)

۳) افزایش سلامت مالی و اداری با شفاف‌سازی عمومی و برخط ضوابط و قواعد حاکم مناقصه‌ها و مزایده‌های قوه قضاییه و مشخصات اشخاص منتفع در سامانه‌های مرتبط قانونی و بارگذاری در سامانه تدارکات دولت الکترونیک (ستاد) (معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی – کوتاه مدت)

۴) تأمین مسکن مناسب برای حداقل (۶۰) درصد کارکنان دادگستری با سابقه پنج سال خدمت و با اولویت افراد متأهلی که تاکنون از مزایای دولتی در حوزه زمین و مسکن استفاده نکرده‌اند، با رعایت موارد زیر:

۵) تدوین و استقرار نظام بهره‌برداری بهینه از فضا و تجهیزات قوه قضاییه با رعایت ملاحظات زیر:

مبحث چهارم: قوانین و مقررات

۱) انطباق آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها، رویه‌ها و فرآیند‌های جاری با سند تحول براساس نیاز‌های اعلام‌شده به معاونت حقوقی و امور مجلس و الزام به تهیه پیوست انطباق پیش‌نویس قوانین و مقررات جدید با سند تحول (معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت اول، حوزه ریاست- کوتاه مدت)

۲) تسریع در فرآیند تدوین قوانین و مقررات با جمع‌آوری یکباره نظرات تمام بخش‌های ذی‌ربط و حذف مراحل بازبینی غیرضروری (معاونت حقوقی و امور مجلس، حوزه ریاست، وزارت دادگستری سازمان‌ها و واحد‌های تابعه- کوتاه‌مدت)

۳) پیگیری تنقیح، اصلاح و رفع خلأ‌های قوانین و مقررات سالانه در سه حوزه اولویتدار با تأکید بر تحکیم و تعالی نظام خانواده، توسعه مشارکت‌ها و نظارت‌های مردمی، پیشگیری از وقوع جرم و اختلاف، بهره‌مندی حداکثری از فناوری‌های حقوقی روز و حبس‌زدایی (معاونت حقوقی و امور مجلس- بلندمدت)

۴) تنقیح آیین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ابلاغی رئیس قوه قضاییه طی بیست سال گذشته (معاونت حقوقی و امور مجلس- میان مدت)

۵) تنظیم «سند سیاستی» پیش از تدوین پیش‌نویس لوایح مشتمل بر ابعاد و اهمیت مسئله، آسیب‌شناسی و علل بروز مسأله و راه‌حل‌های آن و استفاده از «سامانه جمع‌سپاری» به منظور ارزیابی و ارائه پیشنهاد‌های اصلاحی توسط افراد خبره قوه قضاییه، صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه و نهاد‌های علمی و فناوری و نهاد‌های مردمی و طراحی نظام انگیزشی مناسب برای ترغیب اشخاص به مشارکت در ارزیابی‌ها (معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت راهبردی، پژوهشگاه- بلندمدت)

۶) راه اندازی «آزمایشگاه سیاستی قضایی» با هدف پیش‌بینی تبعات اجرای لوایح قانونی و کاستن از ابهام و تفسیرپذیری قوانین و مقررات با کسب نظر از قضات منتخب با نمونه‌گیری از میان تمامی قضات و منوط شدن ارائه پیشنهاد‌ها و تصویب قوانین و مقررات به اتحاد تفسیر از سوی قضات منتخب (معاونت حقوقی و امور مجلس، پژوهشگاه- بلندمدت) 

مبحث پنجم: فناوری اطلاعات و ارتباطات

۱) سیاست‌گذاری واحد در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و ارتقای سامانه‌های قوه قضاییه با تأکید بر:

۲) ارائه داشبورد برخط ارزیابی عملکرد کمی و کیفی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات قوه قضاییه و سازمان-های تابعه براساس استاندارد‌های تخصصی مدیریت خدمات فناوری اطلاعات شامل شاخص‌هایی نظیر کیفیت سطح خدمات، میزان تراکنش‌های موفق و اتصال سامانه‌ها با ارائه دسترسی سلسله مراتبی به ریاست قوه قضاییه، معاونت اول و معاونت راهبردی (مرکز آمار و فناوری اطلاعات، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه – میان-مدت)

۳) طراحی و فعال‌سازی زیست‌بوم نوآوری دیجیتال قوه قضاییه جهت بهره‌مندی حداکثری از ظرفیت همکاری با دانشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها، شتاب‌دهنده‌ها، مراکز نوآوری، شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های نوپا (مرکز آمار و فناوری اطلاعات، معاونت راهبردی، سازمان‌ها و واحد‌های تابعه- میان مدت)

مبحث ششم: پژوهش و نوآوری

۱) برگزاری رویداد‌های حل مسأله به منظور تحقق سیاستگذاری مشارکتی قوه قضاییه با رویکرد آینده‌پژوهی و رعایت موارد زیر:

۲) انجام (۹۰) درصد فعالیت‌های پژوهشگاه قوه قضاییه با اولویت اجرای سند تحول و تعالی براساس اعلام نیاز واحد‌های قوه قضاییه و با راهبری آن‌ها مانند تدوین گزارش پژوهشی برای کلیه لوایح قضایی و موضوعات مطرح در هیئت عمومی دیوان عالی کشور و هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و انجام ارزیابی تاثیرات لوایح قانونی (پژوهشگاه، معاونت راهبردی، معاونت حقوقی و امور مجلس، دادگستری استانها- کوتاه مدت)

۳) انتشار عمومی، برخط و ماهانه آمار تعداد کل پرونده‌های ورودی، خروجی، موجودی و مانده به تفکیک حوزه‌های قضایی و ده عنوان پرتکرار خواسته و اتهام و میانگین زمان رسیدگی به منظور تسهیل دسترسی پژوهشگران به آمار‌های دقیق (مرکز آمار و فناوری اطلاعات، پژوهشگاه- کوتاه مدت)

مبحث هفتم: تعامل با سایر قوا و نهاد‌ها

۱) تشکیل کمیته تخصصی به منظور ارائه نظرات مشورتی به رئیس قوه قضاییه جهت طرح در جلسات شورای-عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، شورای‌عالی امنیت ملی، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و شورای‌عالی فضای مجازی (حوزه ریاست- کوتاه مدت)

۲) تقویت تعامل قوه قضاییه با مجلس شورای اسلامی از طریق:

۳) تشکیل کارگروه‌های مشترک بین قوه قضاییه و قوه مجریه به منظور همافزایی در زمینه مسائل مهم مانند تدوین قوانین و مقررات، بودجه، اداری و استخدامی در سطح ملی و تشکیل کارگروه‌های متناظر در سطح استان-ها (معاونت اول، حوزه ریاست، وزارت دادگستری، معاونت حقوقی و امور مجلس، معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی، معاونت مالی، پشتیبانی و امور عمرانی، دادگستری استان‌ها – کوتاه مدت)

۴) اجرای «دستورالعمل جامع امور نمایندگان قوه قضاییه و نظارت بر مراجع شبه قضایی» و پیگیری ابلاغ آراء بهصورت الکترونیکی به ذینفعان، شفاف‌سازی معیار‌ها و فرآیند انتخاب نمایندگان بر اساس گذراندن دوره‌های آموزشی لازم و نظارت سامانه‌ها بر عملکرد نمایندگان (معاونت اول، معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی، دادگستری استانها- کوتاه مدت)

مبحث هشتم: ارتباط با مردم

۱) تسهیل و تقویت ارتباط مردم با قوه قضاییه از طریق ایجاد «درگاه یکپارچه ارتباطات مردمی» با رعایت ملاحظات زیر:

۲) افزایش رعایت حقوق مراجعان با اصلاح و ابلاغ «بخشنامه تکریم ارباب‌رجوع» با ملاحظات زیر:

۳) اجرای «دستورالعمل نحوه مشارکت تعامل نهاد‌های مردمی با قوه قضاییه» به منظور جلب مشارکت نهاد‌های مردمی در فرآیند‌های سیاست‌گذاری، پیشگیری از وقوع جرم، رسیدگی، میانجی‌گری و صلح و سازش، حمایت از بزه‌دیدگان، اصلاح مجرمان، نظارت بر اجرای قوانین و ارائه گزارش هر سه ماه یکبار به مسئولان عالی قضایی (معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم، دادگستری استانها- کوتاه مدت)

مبحث نهم: رسانه

۱) تصویرسازی مناسب از قوه قضاییه از طریق:

۲) رصد و پایش مداوم رسانه‌های رسمی و غیر رسمی، فضای مجازی و افکار عمومی از طریق:

۳) تسهیل دسترسی اصحاب رسانه به محتوا از طریق:

۴) مدیریت فعالانه اخبار مرتبط با قوه قضاییه از طریق:

۵) طراحی عملیات‌های موثر رسانه‌ای از طریق:

۶) طراحی، تولید و بسط شعار‌های اصلی قوه قضاییه در هر سال با هدف ترویج گفتمان اصلی قوه قضاییه بین رسانه‌ها و افکار عمومی و گروه‌های مرجع اجتماعی مانند نخبگان و دانشجویان و برگزاری نشست‌های هم-اندیشی با آن‌ها و چهره‌سازی از قضات برجسته جهت طرح و بسط گفتمان قوه قضاییه (مرکز رسانه، حوزه ریاست، معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم – میان مدت)