بوسیله ارزیابی شرکت ها به صورت کنترلی مشخص شد/افزایش بهره وری در شرکت های واگذار شده 
چاپ 

بوسیله ارزیابی شرکت ها به صورت کنترلی مشخص شد/افزایش بهره وری در شرکت های واگذار شده

ارزیابی شرکت های واگذار شده در دولت یازدهم به صورت کنترلی، حاکی از آن است که میانگین سود خالص ۷۷ درصد شرکت ها پس از خصوصی سازی در مقایسه با قبل از خصوصی سازی رشد داشته و همچنین فروش محصول و یا درآمد حاصل از ارائه خدمات ۹۰ درصد شرکت های مورد بررسی، افزایش یافته است.

ضرورت ارزیابی عملکرد خصوصی سازی

 

نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران شامل سه بخش ‌دولتی، تعاونی و خصوصی است که بخش دولتی وسعت زیادی را به خود اختصاص داده است. سیاست های اصل ۴۴ قانون اساسی که در مورخ ۳۱ تیر ۱۳۸۷ ابلاغ شد، بر توسعه بخش غیردولتی از طریق جلوگیری از بزرگ شدن بخش دولتی از طریق “واگذاری فعالیت های غیرصدر و مالکیت و مدیریت در صدر”، “توسعه بخش تعاون” و “واگذاری منابع و پرهیز از انحصار” تاکید می کند.

 

فرآیند خصوصی سازی با تاسیس سازمان خصوصی سازی در سال ۱۳۸۰ به طور مستقل شکل گرفت. بررسی و ارزیابی عملکرد این سازمان و فرآیند مربوط به آن، از جمله اصولی است که می تواند بیانگر چند و چون این روند باشد. در دولت حسن روحانی در طول سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ ارزیابی های متعدد در مورد ۶۰ شرکت واگذار شده به بخش خصوصی صورت گرفت و برای این امر از یک مدل اروپایی- بومی شده برای ارزیابی دقیق استفاده شد.

 

سازمان خصوصی سازی به منظور “ارزیابی عملکرد” شرکت های واگذار شده بر اساس  مدل بومی شده EFQM در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ بهره برد. ارزش تاثیرات واقعی مدل EFQM در استفاده از آن به عنوان یک سیستم مدیریتی و یک عامل مهم در رشد«خود ارزیابی» سازمان ها است که به عنوان ابزاری عملی و کاربردی برای یاری رساندن به سازمان ها مورد استفاده قرار می گیرد تا از این روش قادر به تشخیص موقعیت خود در مسیر پیشرفت و تعالی باشند. از سوی دیگر، این مدل به آنها کمک می کند که خلاءها را شناسایی کرده و راه حل ها راهم در رفع مشکلات و هم در نحوه واگذاری ها  لحاظ کنند.

 

افزایش بهره وری شرکت ها از طریق خصوصی سازی

 

سازمان خصوصی سازی با استفاده از مدل EFQM در طول سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، تعداد ۶۰ شرکت واگذار شده را به صورت کنترلی (مقایسه سه سال قبل و بعد از خصوصی شدن) و بر اساس ۴ معیار (مالی و بورس، اقتصادی و بهره وری، اشتغال و منابع انسانی و مدیریت فرآیند و نوآوری) و ۲۶ زیر معیار مورد ارزیابی قرار داد.

 

نتیجه به دست آمده در این ارزیابی حاکی از آن است که اغلب شرکت های مورد بررسی، پس از واگذاری به بخش خصوصی موفق به حصول دستاوردهای مورد نظر در حوزه ۴ معیار فوق الذکر شده اند. این در حالی است که فارغ از مبنا قرار دادن برای ارزیابی در مدل بومی شده ، این ۴ معیار جزو مهم ترین معیارهای ارزیابی فرآیند خصوصی سازی از دید رسانه ها و البته کارشناسان اقتصادی نیز قرار دارند.

 

نتایج حاصل از این ارزیابی در مورد عملکرد ۶۰ شرکت واگذار شده طی فرآیند خصوصی سازی در دولت یازدهم را می توان به شرح زیر برشمرد؛ در نتیجه این ارزیابی مشخص شد که میانگین سود خالص ۷۷ درصد شرکت ها پس از خصوصی سازی در مقایسه با قبل از خصوصی سازی رشد داشته است. همچنین، ۶۳ درصد شرکت ها پس از واگذاری دارای رشد بازدهی دارایی بوده اند. از سوی دیگر، ۴۴ درصد شرکت ها با استخدام و بکارگیری نیروی کار جدید سطح اشتغال خود را افزایش داده اند.

 

در همین راستا و در بحث بهره وری نیز باید به نتایج به دست آمده در این ارزیابی اشاره کرد که بر اساس آن، ۵۲ درصد شرکت ها پس از واگذاری افزایش در بهره وری کل داشته اند. از سوی دیگر، نتیجه قابل ذکری که در این ارزیابی به دست آمده، حاکی از آن است که فروش محصول و یا درآمد حاصل از ارائه خدمات ۹۰ درصد شرکت های مورد بررسی، رشد داشته است.

 

در نهایت، در بر شمردن نتایج این ارزیابی باید به این موضوع اشاره کرد که ۶۷ درصد شرکت ها پس از واگذاری افزایش در معیار اقتصادی و بهره وری داشته اند. همچنین، ۴۷ درصد شرکت ها پس از واگذاری افزایش در معیار شاخص رقابت پذیری نیروی کار داشته اند.

 

  • پیشینه مدل ارزیابی EFQM

 

مدل جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان در سال ۱۹۹۲ به عنوان چارچوبی برای ارزیابی در جایزه کیفیت اروپا مطرح و معرفی شد. این مدل پیش از این به عنوان یک چارچوب سازمانی گسترده در اروپا به کار گرفته شده و به پایه و اساسی برای مجموعه ای از جوایز کیفی محلی و ملی تبدیل شده است. پس از معرفی مدلEFQM  بسیاری از کشورهای اروپایی و غیراروپایی از آن پیروی کردند که در نتیجه آن بیش از ۲۰ هزار سازمان اروپایی تابحال از این مدل استفاده کرده اند و  ۱۵شرکت از ۲۵ شرکت بزرگ اروپا نیز از این مدل برای ارزیابی استفاده می کنند؛ از مهم ترین شرکت های اروپایی که در این زمره قرار می گیرند می توان به ب.ام.و به عنوان غول خودروسازی اروپا و البته شرکت مخابراتی Telecom اشاره کرد.

در نتایجی که در مورد استفاده ب.ام.و از این مدل در وبسایت EFQM ذکر شده، موارد متعددی از جمله “تحقق دستیابی به سقف تولید”، “تحقق کاهش ساعت کار به ازای تولید هر خودرو”، “تحقق رضایت ۹۹ درصدی نیروی کار و اعتماد ۹۹ درصدی به مدیریت”، “تحقق رویکرد مثبت مشتریان در حوزه های مختلف” و البته مهم ترین دستاورد “تحقق بهبود عملکرد تجاری و اقتصادی” ذکر شده است.

 

درباره نویسنده

4439مطلب نوشته است .



نوشتن دیدگاه

 

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت یمین نیوز می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
تاسیس 1394

طراحی شده توسط گروه آرکو